‘Als het klikt, dan klopt het’

“Ik vertrouw op mijn intuïtie en lach veel met mijn cliënten. Dat klinkt misschien alsof ik mijn werk niet serieus neem, maar niets is minder waar. Ik heb in bijna veertig jaar een grote rugzak met kennis, vaardigheden en ervaringen gevuld. Ik weet hoe ik met iemand moet praten die suïcidaal is en hoe ik tot een depressieve patiënt kan doordringen. Hun problematiek valt hun zwaar, die probeer ik te verlichten. En als daar ruimte voor is, doe ik dat graag met wat humor. Ik ben van nature opgewekt en kan of wil mezelf niet thuislaten als ik aan het werk ga. Juist door wat van mezelf te geven en ook eigen ervaringen te delen, weet ik goed tot cliënten door te dringen.”

Voorzichtig aftasten
“Soms hebben cliënten een onderliggende diagnose. Iemand meldt zich bijvoorbeeld met somberheidsklachten. Die kunnen op een depressie wijzen, maar de somberheid kan ook samenhangen met autisme of ADHD – een inzicht dat voor cliënten best confronterend kan zijn. Enerzijds verklaart het misschien veel, maar het dwingt iemand ook tot een nieuwe kijk op zichzelf. Ik tast dan voorzichtig af. ‘Is het al eens eerder benoemd? Wat weet je erover? Vind je het goed als ik er wat uitleg over geef?’ Na de eerste emoties volgt vaak de opluchting; cliënten voelen zich gezien en begrepen, erkend in hun klachten. Ik zeg altijd: ‘Als het kwartje valt, dan voel je dat. Als het klikt, dan klopt het.’ En dan kunnen we volgende stappen gaan zetten. Dat kan ook een doorverwijzing voor onderzoek zijn.”

Naar het waardevolle
“Naast de individuele gesprekken die ik met cliënten voer, geef ik acceptance and commitment therapie (ACT). In de kern gaat het daarbij om het accepteren van de aanwezigheid van angsten en nare gedachten en ervaringen. Ze zijn er, je kunt ze niet ongedaan maken, maar hoe zorg je ervoor dat ze je leven niet domineren? Daarmee gaan we aan de slag. Door na te denken over het antwoord op vragen als ‘Wat zijn jouw waarden? Wat is voor jou belangrijk? Wat wil je in jouw leven?’, verplaatsen we de focus van het negatieve naar het waardevolle. Het is mooi om de vooruitgang te zien die cliënten boeken.”

Dankbaar
“Ik geef ook emotieregulatie-training aan mensen bij wie emoties op en neer gaan of te lang aanhouden en die niet goed kunnen omgaan met tegenslag. Vaak is het een aangeboren kwetsbaarheid, onderdeel van hun eigen denken en doen – iets wat zij zich onvoldoende realiseren – en zoeken zij de oplossing buiten zichzelf. Wat ik deze cliënten in de training leer, is goed observeren zonder direct een oordeel te vellen. ‘Wat zijn je gedachten bij wat je ziet, hoort en opmerkt? Zijn die helpend? Nee? Hou ze dan niet vast, maar laat ze gaan, anders ga je ernaar handelen en beland je in een belemmerende groef.’ Ook hier gaat het weer om dat kwartje dat valt, soms na vele jaren. De dankbaarheid die cliënten tonen doet me goed. Ik ben blij dat ik voor hen van betekenis kan zijn.
Zelf ben ik ook dankbaar. Ik ben nog altijd enthousiast over mijn werk, ga nooit met slechte zin van of naar huis. Ik mediteer elke ochtend. Dat stemt me positief en geeft me een goed gevoel. Ik denk, hoop, dat ik cliënten daarvan bewust of onbewust wat meegeef.”